Psal. 72.
Quid enim mihi est in cælo, & à te
quid volui super terram?

Psalm. 72.
VVant vvat is my in den Hemel, ende
vvat hebbe ick van u begheert op der
aerde?

Hugo de S. Victo. in arrhâ animæ.
ICk bidde u / seght my mijne siele / wat is 't
doch dat u ghereydt / ende dat ghy boven al
zijt beminnende? Ick weet dat u leven is de
liefde / ende dat ghy sonder de liefde niet en
soudt konnen leven. Aensiet de wereldt / ende
al dat in haer is / ghy sult daer vinden veel-
derleye schoone ende aenlockende ghedaenten
die verwecken de menschelijcke gheneghent-
heden / ende onsteken de begheerten der ghe-
ner die hun daeraf laeten dienen naer het ver-
scheyden behaeghen dat sy daer in zijn vin-
dende.
Het goudt ende kostelijcke steenen hebben
hunnen luyster / het vleesch vertoont hem seer
fraey op die schoone aensichten / tapitserijen /
kostelijcke kleederen / schoone boorden van
goudt eñ van silver verlieven de ooghen door
hunne kostelijckheyt ende verscheydentheydt
van verruwen: wilt my eens / bidde ick u / on-
derrichten / wat u van al ditte alderbest soude
aenstaen / om voor u eygen eeuwelijck te mogē

ghenieten! want ick ben versekert dat ghy
van al dit hier boven gheroert iet zijt bemin-
nende / oft en maeckt ghy daer af geenderhan-
de werck / soo moeter iets anders zijn dat u be-
kommert / ende dat ghy wel soudt willen heb-
ben.

Aug. in Ps. 145.
Wat soude u ter wereldt konnen aenstaen?
wat saecke wilt ghy verheffen? wat is 't dat
ghy wilt beminnen? Waer ghy u met het
vleeschelijck ghevoelen zijt keerende soo siet
ghy den hemel ende de aerde. 'T ghene ghy
bemint ter aerden / is aerdtsch; 't ghene ghy
bemint in den hemel / is lichaemelijck; nu
hebdy alreede soo langhen tijdt gheleeft in on-
nutte bekommernisse / beslaeghen met de ver-
scheydentheydt van uwe wenschen / daeraf
ghy als-noch zijt draeghende de lick-teecke-
nen verdeelt zijnde door verscheyden liefde /
alomme ongherust / ende nievers met ruste.
Gaet in u eyghen selven / ende soeckt eens den
aen-rechter van alle saecken die u ter aerde
waeren ghereyende / ghy en sult niet beter ge-
vonden hebben als te weten dan dit ende dan
dat. Bedenckt eens het goudt / het silver / de
ghedierten / de gheboomten / de wellusten / ende
met een woordt de gheheele wereldt; daer-
naer bedenckt den hemel / wat sult ghy daer-
houden voor het alderschoonste / als de sonne /
de maene / ende de sterren? leght die al te sae-
men by een / het sal al goet wesen / want Gode

heeft alle dinghen seer goedt gheschaepen;
van alle die en salder niet wesen / oft ten sal
hebben sijne besondere frayicheydt / door de
welcke de weerdicheydt van hunnen schepper
bedecktelijck u wordt aenghedient. Ghy ver-
wondert u in het werck / bemint den werck-
man / noch en zijt soo niet bekommert met
't ghene datter ghevrocht is / dat ghy daerom
zijt afgaende den werckman van dien; want
die dinghen die hy ghevrocht heeft om u be-
sich te houden zijn onder u / om dies wille dat
hy u ghemaeckt heeft om te wesen onder
hem.

Bonav. soliloq. cap. 1.
De menschelijcke siele gheschaepen om
Godt te begheeren / en vindt niet dat buyten
Godt haer soude wesen te kleyne / daerom met
goeden rechte en kan haer niet ghenoeghen al
dat buyten Godt soude wesen. Maer mijne
siele slaet wel gaede dat men u in plaetse van
bruydt niet en achte eene onghetrouwe over-
speelster / indien ghy meer bemint de ghiften /
dan het herte van die u de selve is ghevende.
Wee u is 't dat ghy faelt in sijne paeden / in-
dien ghy voor hem bemint sijne teeckenen / en-
de dat ghy niet gaede en slaet door het ver-
standt van eenen ghesuyverden gheest het
ghene die schoone klaericheydt u wilt onder-
rechten / wiens teeckenen ende voetstappen
zijn de eere eñ de schoonicheyt van all schep-
sels: Indien ghy misschien u-selven noch

niet en kent ô schoonste der vrouvven,
komt uyt ende volght de stappen van de
kudden, dat is de rede-loose schepsels / die zijn
de voetstappen van uwen Schepper: maer
ghy den spieghel van die alder-heylighste
Dry-eenicheydt. Soo zijt ghy dan gheacht
veel weerdigher dan al dat ghy zijt aenschou-
wende. En voedt uvve lammerkens, on-
trent de lommer-hutten der Herders. Dat
is / keert uwe ghedachten tot de reyen der En-
ghelen / aen de welcke ghy bynae ghelijck zijt
in nature / ende sult eens wesen mede-erfghe-
naem in die eeuwighe blijdschap.

Bonav. cap. 1. soliloq.
Helaes! mijnen Heere / nu kan ick 't ver-
staen; maer ick schaeme my te belijden dat
de bevalligheden ende de uytnemende schoo-
nicheden van u schepsel mijne ooghen hebben
bedroghen / noch ick en hebbe niet eens ghe-
docht dat ghy in schoonicheydt alle schepsels
te boven gaet / aen het welcke ghy maer het
minste druppelken uwer volmaecktheydt en
hebt toe-gheeyghent. Want wie heeft den
hemel verciert met sterren / de locht met ghe-
voghelte / het water met de visschen / de aerde
met plantsoenen / ende met bloemmen? maer
alle dese wat zijn sy meer dan een glinsterken
van uwe schoonicheydt? de soeticheydt van
u schepsel heeft oock bedorvē mijnen smaeck /
ende ick en bemercke niet dat ghy als heu-
nich waert veel soeter; want ghy hebt aen

den heunigh ende aen alle schepsel hunne jae
uwe soeticheydt gheschoncken. Den geur van
u schepsel heeft oock bedroghen mijnen reuck /
ende ô goedertieren Iesv ick en hebbe niet ge-
weten dat uwen geur te boven gaet alle spece-
rijen. Den ydelen soen ende de valsche ver-
luydende stemme van u schepsel heeft oock
mijn ghehoor bedroghen / ende ick en hebbe
niet gheweten oft ghevoelt hoe soet ende aen-
ghenaem dat wesen uwe uyt-spraecken in de
monden uwer uytghelesene.

Bernar. medit. cap. 9.
Mijn gemoet wordt ghedreven van het een
ghedachte tot het ander / het wordt verandert
door verscheyden bekommernissen / ende door
verscheyden gheneghentheden / op dat hem
ten minsten soude versaeden door de verschey-
dentheydt der selver dinghen / die 't selve niet
moghelijck en zijn te versaeden.

Aug. soliloq. cap. 13.
Maer dit weet ick / ô mijnen Heere / mijnen
Godt / waer dat ick ben sonder u / soo en ben
ick niet wel / niet alleenelijck uytwendich /
maer oock inwendich / aenghesien allen over-
vloedt ende alle koeverheyt buyten Godt my
maer ghebreck en is eñ armoede. Ick sal versaet
vvorden soo saen u lof eñ eere sal verschijnē.

August. soliloq. cap. 30.
De siele mijn Godt die ghy gheschaepen
hebt / houdt soo wonderbaer veel van uwe
grootdaedicheydt / dat sy van u alleen / eñ van
geen ander en soude konnen versaedt worden;
want u hebbende / haeren wensch is volko-

men / ende daer en blijft uytwendich niet meer
om te wenschen; want soo sy uytwendich
iet is wenschende / 't is voorseker dat sy u in-
wendich niet by en heeft / u hebbende en soude
sy niet voorder konnen wenschen; want soo
ghy alleene zijt het opperste goedt / en heeft sy
nieuwers meer naer te wenschen: maer sy be-
sit u / als wesende alleenelijck het alder-op-
perste goedt.

Nazian. carm. de externi hominis vtilitate.
Siet den winter / ende den somer / de Lente
ende den Erft / den dagh eñ de nacht / die door
hunnen omme-loop ghebieden over den tijdt /
den welcken sy doen aenkomen ende wederom
vergaen. Ick sie den hemel / het water ende de
locht / jae daer en boven alle het ghene daer is
roerende / eñ al dit en is my niet nieuws / noch
en kan my niet ghenoeghen. O mijnen Heere /
mijnen Godt / gheeft my liever een ander we-
reldt die my bath gereye als dese tegenwoor-
dige / voor de welcke ick soo veel ellende bē ver-
draeghende. Ten anderen ick en vraeghe niet
meer naer al datter roert op der aerden / ick
laete de aerde aen die aerdtsche / de werelt aen
de wereldtsche / noch ick en begeere geene we-
reldt / dan u alleene / die de oorsaecke sult wesen
van mijne ruste / ghelijckerwijs ghy zijt van
mijne wenschen.

Aug. in Ps. 102.
Waer dat ick my keere / eñ wende / soo wort
van my verfoeyt al dat ick besitte / al is 't by
aldien dat ick daerom te vorē gewenscht heb-

be. Wanneer sal dan mijnen wensch in het
goedt eens moghen versaedt worden? O Hee-
re nimmermeer en sal ick doch konnen ver-
saedt worden door sterffelijcke oft vergancke-
lijcke saecken. Wilt my doch iet toeschicken
dat eeuwich is ende onverganckelijck. Wel
aen dan mijne siele / soeckt nu voortaen dat u
mach goedt wesen; want misschien eens an-
ders goedt is gheleghen in andere saecken / ende
alle schepsel besit sijn eyghen besonder goedt /
achtervolgende den aert van sijn nature. Het
is van noode dat ieghelijck weet het gene hem
gebreeckt / eñ waerinne dat gheleghen is sijne
onvolmaecktheyt / ende soecke den middel om
die te verbeteren. O redelijcke siele / soeckt nu u
goedt / niet en is u goet dan Godt alleene, die
is u opperste goedt / dat is te segghen u goedt.
Wat sal hem behoeven wiens goedt is het al-
deropperste goet? daer zijn noch minder goe-
den / die oock schijnen goet te wesen. Wat isser
goedt voor de beesten als de penssen te vullen /
wel te weyden / wel te slaepen / te loopen ende
te rennen / te leven sonder sieckten oft plaegen /
eñ huns ghelijcke voorts te brenghen. Soeckt
ghy al dus-daenen goedt? mede-hoir Christi /
verheught ghy u om dat ghy met de beesten
zijt een bedegen? stiert uwe hope tot het goet
van alle goedt / tot hem die in het goedt ver-
saedende is uvve begheerte.

Gisl. hom. 5. in Epist, ad Rom.
Hoort de woorden vandē Prophete: Want

vvat is my in den hemel? ende bath voorts:
vvat hebbe ick van u begheert op der aerde!
als oft hy hadde geseydt: Ick en wensche niet
van al dat in den hemel is / noch van al datter
op der aerden is: maer ghy alleene zijt den
middel-punct van mijne wenschen.
Dat is te segghen / ghy zijt mijn deel / op u
alleene ben ick ten vollen van alle saken voor-
sien / noyt en hebbe ick iet anders ghetracht
dan u alleene te mogen verwerven voor mijn
erf-deel. Ick en hebbe noyt ghewenscht om
eenighen rijckdom / noch om eenigherhande
wellusten des werelts. My en behoeft niet die
van u ben opghenomen / noch daer en is niet
meer in den hemel / dat ick meer wille soeckē.
Niet hebbende / hebbe ickt allegader / want
ick hebbe Christum; eñ al hebbende in hem /
en soecke ick gheenen anderen loon; want hy
is den loon eñ de vergheldinghe van alles.
Bern. de diuersis affectionibus animæ.
Want de siele en begeert niet anders / noch
sy en soeckt niet anders van Godt dan Godt
selve / op dat sy metter waerheydt ende metter
herten mach roepen dese woorden vanden
Psalme: Want vvat is my inden hemel, ende
vvat hebbe ick van u begeert op der aerden?
mijn vleesch heeft my begheven, soo doet
oock mijn herte, ô Godt van mijn herte, ende
mijn erf-deel inder eeuvvicheydt. Want het
en is niet meer om heur eyghen liefde / oft om
heur eyghen selven / dat dese liefde dus geerne

soude ontfanghen eenich gheluck oft eenighe
eere; maer sy keert haer gheheel ende gants
tot Godt / om haere begeerten alleen aen hem
te naghelen / daer dat is al het volkomen van
haere begeerte / om dat dien grooten Koningh
haer soude leyden in sijn slaep-kamer / eñ dat
sy haer met hem soude voegen / ende hem vol-
komelijck naer heuren wensch ghenieten.

Aug. in Psal. 72.
Sonder twijffel sy heeft ghesien het goedt
dat aldaer voor haer bewaert wierdt / eñ ver-
voert door de ghedachten van sulck eene on-
sprekelijcke saecke die noyt ooghe ghesien en
heeft / noch oore ghehoort / noch ghekomen in
het menschelijck herte. Sy en heeft niet ghe-
seydt / dit oft datte is my in den hemel: maer
vvat is my in den hemel? wat is het gene dat
ick hebbe in den hemel? hoe groot is 't? hoe-
daenich is 't? ende met een woordt / wat hebbe
ick in den hemel? eñ wat hebbe ick van u be-
geert op der aerden? ghy bewaert voor my in
den hemel onverganckelijcke schatten / iae u
eyghen selven; eñ ick hebbe van u begeert op
der aerden 't ghene dat daer besitten de god-
deloose eñ de quaede menschen / te weten / gout /
silver / peerels / ghesteenten / daervan voorsien
wesen de booswichten / ende veel oneerbaere
Vrouwen. Ick hebbe al dese saecken ghe-
wenscht op deser aerde / als kostelijcke saken /
al is't by aldien dat mijnen Godt hem selven
voor my in den hemel is bewaerende.

August. medit. cap. 40.
De blijdschap des herten is my ontrocken /
mijn lacchen is vergaen in schreyen / mijn
vleesch heeft my begheven, soo doet oock
mijn herte, ô Godt van mijn herte, eñ mijn
erf-deel inder eeuvvicheyt. Mijne siele heeft
gheweygert vertroost te worden / ten zy door
u alleene mijne eenige soeticheyt. Want vvat
is my in den hemel, ende vvat hebbe ick van
u begheert op der aerde? Ick begheere u / ick
verwachte u / ick soecke u. Mijn herte heeft
tot u gheseydt: Ick hebbe ghesocht u aen-
schijn, ende ick sal u aenschijn ô Heere aen-
soecken, en keert u aenschijn niet van my.

Amb. in Orat.
Ghy weet dan / ô Godt / kender van alle
herten / dat ghy my zijt aenghenaemer / niet
alleene als de aerde / oft al datter inne is:
maer aenghenaemer dan den hemel selve / eñ
al dat in den hemel soude moghen wesen.
Want ick beminne u boven den hemel / ende
boven de aerde / ende boven al dat daer in sou-
de zijn begrepen.

Aug. soliloq. cap. 20.
Want al dat den hemel omringhelt ende
besluyt is veel minder dan de menschelijcke
siele / die gheschaepen is om te besitten het op-
perste goedt / door wiens besittinghe sy de eeu-
wighe saelicheydt soude be-erven.